Brazilië zit vol met tegenstellingen. Van regenwoud tot eindeloze stranden en blauwe zee. Maar ook een groeiende inkomenskloof, waarbij de rijken profiteren van de welvaart terwijl de armen alsnog achterblijven.

Schoonheidsideaal
De Brazilianen doen alles aan hun uiterlijk en zijn het meest ijdele volk dat ik ben tegengekomen. Een siliconenimplantaat wordt niet geschuwd om de perfecte borsten te krijgen en bikini’s draag je alleen als het driekwart van de billen bloot laat. Ze streven zelfbewust een gemeenschappelijk gedeeld schoonheidsideaal na. Maar diezelfde mooie, prachtige mensen, die zoveel tijd aan hun uiterlijk besteden, lopen in miljoenenstad Fortaleza niet over straat. Daar is het te gevaarlijk voor. Ze gaan van hun voordeur naar de auto, van de auto naar de ingang van een winkel en weer terug.

Favela’s
Ik reed met Rolf (projectcoördinator Aloha) door de favela’s in Fortaleza, waar achter vrolijk gekleurde deuren armoedige ruimtes schuilen, waar negen kinderen één kamer delen en een gordijn dienst doet als deur. Tegelijkertijd zijn de sloppenwijken niet meer wat ze vroeger waren. Er wonen niet alleen maar arme mensen. Ook mensen die het gemaakt hebben, een fatsoenlijk salaris krijgen en een dikke auto kunnen rijden, blijven in de favela’s wonen.

In een wijk verderop worden we ingehaald door de polícia; hun armen hangen met gewapende hand uit het raam en gebaren woest dat we aan de kant moeten. Even later rijden we langs een steeg waar een grote schare toeschouwers zich verzameld heeft. Naast een gloednieuwe pick-up truck ligt een man, neergeschoten. Het is twaalf uur ’s middags en de zon schijnt.

Ambulance
Zelfs in Cumbuco, het paradijselijke surfersdorpje waar ik verblijf, ligt het gevaar op de loer. Op zo’n 100 meter van ons appartement werd een bewusteloze kitesurfer uit het water getrokken. Langzaam verzamelden zich mensen om hem heen, waarvan er eentje probeerde te reanimeren. De ambulance werd gebeld, maar vergeet niet dat dit Brazilië is. Tien minuten later overleed de man op het strand. Terwijl de familie met zijn levenloze lichaam bleef wachten om opgehaald te worden, nog lang nadat het donker werd, denderden de golven zonder medelijden de branding in.

En hier zit ik, in de schaduw in het dorp, een portie acai met vers fruit te eten omdat me dat is aangeraden door een local en het leven toch ook gewoon verder gaat.

Verleiding
Dezelfde tegenstellingen treffen de kinderen van het Aloha-project. Ze hebben een huis en een Facebook account, maar zijn zoveel op straat dat ze gemakkelijk vallen voor de verleiding van drugs en prostitutie. Verleiding, zeg je? Ja. Verleiding. Rijkdom is in Brazilië iets waar je mee pronkt, dus de jongeren willen niets liever dan gemakkelijk geld verdienen. Als loopjongen voor een drugsdealer bijvoorbeeld, of door je lichaam weg te geven. Het project heeft dan ook als belangrijkste doel de kinderen van de straat te houden.

“Obrigado”
Het dorp Cumbuco wordt overspoeld door toeristen, maar Engels leren de kinderen amper op school. Gisteren wilde ik in een relatief luxe hotel mijn lunch bestellen in het Engels omdat ik vragen had en ik het Portugees nog niet onder de knie heb. De jongen die me hielp, haastte zich om iemand anders te halen die me wel kon verstaan. Hij bracht me later mijn bord en zette dat met een onhandig, “sorry, thank you”, op tafel. Ik verzamelde wat moed (ik ben een reiziger, nondeju) en zei wat onzeker “obrigado”, bedankt op z’n Portugees. Hij glimlachte, ik glimlachte. We kampen nog steeds met tegenstellingen, hij en ik, maar we zijn al wel een stukje dichter bij elkaar gekomen.

Aan alle vrienden, kennissen en familieleden die dit lezen en zich heel erg zorgen beginnen te maken: nergens voor nodig. Het paradijs is ook nog steeds het paradijs en met mij is alles goed. Volgende week ook een blog over hoe heerlijk het hier is. 

• Tweet