Tofik Dibi schreef in een gastbrief aan De Correspondent over white privilege. Een fenomeen waarmee je geboren wordt, mits je blank genoeg bent en in het juiste land ter wereld komt. Al is die laatste eigenlijk niet eens van belang.

Dibi vat het samen als “alles wat een wit mens ooit goed heeft gedaan, straalt op u af. Alles wat een zwart mens slecht heeft gedaan, zeult elk zwart individu mee tot in de lengte der dagen.” In het begin van zijn brief geeft hij zijn vermoeden aan dat de gemiddelde blanke mens zich verzucht bij wederom een artikel over de voorrechten waar wij, de blanken, toch echt weinig aan kunnen doen.

GROOTS
Vanbinnen glunderde ik. Ik zuchtte niet, ik begreep en voelde berusting in de wetenschap dat ik voorrechten heb die ik misschien niet verdien. Ik voelde me een groots persoon, die de wereld begreep. Immers, ik ben om precies die reden een stichting begonnen. In mijn biografie staat:

Ik heb gereisd, geleerd, genoten van alle kleine dingen in het leven en dat doe ik nog steeds. Dat ik dat kan doen, alleen doordat ik in Nederland geboren ben, maakt dat ik me in wil zetten voor kinderen voor wie dat helemaal niet vanzelfsprekend is.

Zo dompel ik me onder in de ellende van de wereld om maar aan te geven dat ik een betrokken wereldburger ben en probeer ik bij te dragen aan een verbetering voor al die zorgelijke kwesties. Ik voel oprechte pijn als ik lees over het Palestina-Israël conflict, ik schaam me voor de heftigheid (en domheid) van het Zwarte Piet-debat. Maar toch is dat niet waar het om gaat.

ERKENNING
Tofik Dibi zegt ook “deze weeffout in onze wereld kan alleen hersteld worden als uw verzuchting plaatsmaakt voor erkenning.” Wat is erkenning als het gaat om white privileges? Hoe moet ik erkennen? Voor mij is kansarme kinderen aan de andere kant van de wereld ontwikkelingsmogelijkheden bieden eervol, iets waar ik trots op kan zijn. Het geeft blijk van mijn bewustzijn van de white privileges in kwestie, maar het is nog geen erkenning naar de zwarte benadeling die daarmee gepaard gaat.

Natuurlijk gaat het ook niet alleen om zwarte benadeling, het gaat om iedereen die niet blank en, in de basis, christelijk is. Blanke moslims kennen weinig white privileges. Dus, de erkenning. Die overigens gemakkelijk te verwarren is met verantwoording. In die optiek zou je kunnen beargumenteren dat ook de blanke nog zeult met wat zijn voorouders in koloniale tijdperken verkeerd hebben gedaan. Maar dat is weer een andere discussie. Ik beperk me in deze tot de vraag hoe ik white privilege kan erkennen. Erken ik door te zeggen dat ik alles in Dibi’s brief begrijp en het zie? Ja, het is waar. Ik kan niet anders dan erkennen. Het is waar, het is waar, het is waar.

VERGEVING
Het is er de tijd van het jaar voor, zegt Dibi, als mooie afsluiter van zijn brief. Dat is het zeker. Ik ben alleen bang dat het nog een aantal generaties duurt voordat die erkenning heeft geleid tot werkelijke verandering. Want naast erkenning staat vergeving: zowel de bevoorrechten als de benadeelden zullen de white privileged moeten vergeven om met een volledig schoon blad echt verder te kunnen gaan. Dat is de volgende stap – hier zucht ik dan toch even – en daar is meer voor nodig dan een zwijmelend Kerstgevoel aan het eind van het jaar.

Beeld: Flickr.com/Jared Browarnik.